Chiến lược phân tích trong dịch tễ học
|
Chiến lược phân tích trong dịch tễ học
|
Chiến lược phân tích trong dịch tễ học
Nghiên cứu bệnh-chứng
Lựa chọn ca bệnh
-
-
-
-
Lựa chọn ca chứng
-
-
- Bắt cặp có nghĩa là ca chứng được chọn sao cho ca bệnh và chứng có cùng (hoặc rất tương đồng) các đặc tính khác ngoài bệnh và yếu tố nguy cơ đang được điều tra. Đây là những đặc tính sẽ gây nhiễu ảnh hưởng của yếu tố được giả định là nguy cơ, cụ thể là những đặc tính này được biết là có mối liên quan với bệnh, và có thể có mối liên quan với yếu tố nguy cơ đang được nghiên cứu. Mục đích của bắt cặp là để đảm bảo khả năng so sánh được của các đặc tính này cho hai nhóm, để mà mọi mối liên quan quan sát được giữa yếu tố nguy cơ giả thuyết và bệnh không bị ảnh hưởng bởi sự khác biệt trong phân bố của các đặc tính này. Thường bắt cặp là các yếu tố như tuổi, giới, chủng tộc và tình trạng kinh tế xã hội trong nghiên cứu bệnh-chứng, do ta biết tất cả các nhân tố này đều ảnh hưởng đến số mới mắc của hầu hết các bệnh. Bắt cặp có thể thực hiện theo cá nhân (bắt cặp 1:1) hoặc theo nhóm (bắt cặp tần số). Bắt cặp cá nhân là ưu tiên hơn vì khi phân tích có bắt cặp sẽ dễ dàng hơn. Nhược điểm của bắt cặp là sự mất độ chính xác và việc bắt cặp quá mức. Thêm vào đó, một khi sử dụng thiết kế bắt cặp thì biến số bắt cặp bị loại ra khỏi vòng xem xét và do đó không thể điều tra mối liên quan với bệnh. Ví dụ nếu ta bắt cặp tình trạng hôn nhân trong một nghiên cứu về ung thư vú, ta sẽ không biết liệu phụ nữ độc thân hay đã lập gia đình có khác biệt nhau về nguy cơ ung thư vú. Rất nhiều nhà dịch tễ học chọn tiến hành mà không bắt cặp và sử dụng các phương pháp thống kê để hiệu chỉnh cho các gây nhiễu có thể có trong khi phân tích, vì sự gia tăng tính chính xác và khả năng điều tra bất cứ ảnh hưởng tương tác tiềm ẩn nào. Việc sử dụng các ca chứng không bắt cặp, chọn từ một mẫu ngẫu nhiên, cho nhiều sự linh động hơn trong nghiên cứu các tương tác khác nhau. Điều quan trọng nhất là thông tin về các yếu tố gây nhiễu tiềm tàng cần được thu thập trong nghiên cứu để những yếu tố này có thể được hiệu chỉnh trong phân tích.
-
-
Thu thập dữ kiện phơi nhiễm và các nhân tố khác
Nghiên cứu bệnh-chứng đa nhân tố
Ưu điểm của nghiên cứu bệnh-chứng
Nâng cao tính giá trị của nghiên cứu bệnh-chứng
Hạn chế và sai lệch của nghiên cứu bệnh-chứng
Nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu
Các đặc điểm thiết kế
-
-
-
Đo lường tần suất
-
-
Ưu điểm của nghiên cứu đoàn hệ
Hạn chế của nghiên cứu đoàn hệ
Nghiên cứu đoàn hệ lịch sử (hồi cứu)
Nghiên cứu đoàn hệ tiên lượng
Nghiên cứu cắt ngang phân tích
Thiết kế
Ưu điểm của nghiên cứu cắt ngang
Hạn chế của nghiên cứu cắt ngang
Nghiên cứu sinh thái
Phân tích gộp các số liệu quốc gia
Nghiên cứu sinh thái theo thời gian
Hạn chế và sai lệch trong nghiên cứu sinh thái
|