Chế độ ăn uống sau khi phẫu thuật tim hở

Chế độ ăn uống sau khi phẫu thuật tim hở có thể giúp ngăn ngừa cơn đau tim và sự cần thiết phải phẫu thuật tim trong tương lai. Một điều quan trọng là cần làm giảm lượng mỡ cơ thể người bệnh bởi vì thuốc có thể làm tăng lượng mỡ trong máu bệnh nhân. Tăng mỡ máu có thể gây tắc mạch, làm gia tăng cơ hội gặp nhiều rắc rối về vấn đề tim mạch trong tương lai.

Nên ăn các thực phẩm thuộc dòng thực vật và protein nạc

Người bệnh sau phẫu thuật tim nên ăn các thực phẩm có chứa stanols thực vật; hoa quả và rau, đậu, hạt và ngũ cốc nguyên hạt có thể được tiêu thụ trong khẩu phần để cung cấp lượng chất xơ cao có thể giúp giảm cholesterol xấu.

Sau khi phẫu thuật, 1-2 ngày đầu tiên: năng lượng cần thiết chỉ thu được thông qua dung dịch muối. Sau đó dần dần bệnh nhân sẽ được phép uống nước hay đồ uống khác hoặc sử dụng đồ uống không năng lượng như trà xanh. Khi bệnh nhân được phép ăn, nên chia thành các bữa ăn nhỏ cách nhau 2 hoặc 3 giờ. Nó sẽ tốt hơn nếu lượng carbonhydrat ban đầu chỉ giới hạn trong trái cây và rau quả. Trong vòng 1 tuần sau khi phẫu thuật, với mỗi bữa ăn bệnh nhân có thể dùng trái cây và rau, các loại protein nạc.

Cá rất giàu acid béo omega-3 có thể giúp giảm cholesterol rất tốt cho người bệnh sau phẫu thuật tim, nhưng nên ăn cá hấp kèm rau củ, không ăn cá chiên.

Nên bắt đầu một chế độ ăn có ít chất béo (nếu trước đây chế độ ăn của bệnh nhân không thực hiện ít chất béo). Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng, đối với người Việt Nam, năng lượng do chất béo cung cấp trong khẩu phần nên dưới 25%. Sử dụng chất béo không bão hòa. Chất béo bão hòa chỉ từ 8-10% năng lượng hàng ngày.

Có thể dùng thịt gà không có da. Nên thay thế các chất béo, nước sốt và bơ bằng salad có trộn ít dầu và bơ thực vật không ướp muối. Nên ăn nhiều rau quả tươi. Thịt dùng loại thịt nạc, thịt bò, tránh các loại thịt đỏ khác. Có thể dùng thêm đậu phụ, đậu phộng và hạt không ướp muối để cung cấp thêm protein. Nên ăn cá tươi hoặc cá đông lạnh. Cá rất giàu acid béo omega-3 có thể giúp giảm cholesterol. Không nên ăn cá rán.

Những thực phẩm cần hạn chế

Nên loại bỏ các thức ăn nhanh, thức ăn chiên, lòng đỏ trứng, bơ và sữa nguyên kem. Có thể sử dụng chất béo thấp từ sữa chua và phomat trong chế độ ăn trước khi phẫu thuật tim để có được lượng canxi cần thiết.

Giảm các loại thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao. Lượng cholesterol giảm xuống dưới 300mg một ngày. Không dùng trứng, tôm cua, thức ăn nhanh, thịt bò và một số loại phomat.

Giảm lượng muối (sodium) trong khẩu phần. Không dùng quá 2g muối mỗi ngày. Tránh dùng nhiều các thực phẩm: thịt xông khói, cá hồi hun khói, bơ đậu phộng, dưa chua, nước sốt spaghetti, khoai tây chiên đóng gói và súp đóng hộp. Cắt giảm lượng muối sẽ rất hữu ích cho giai đoạn chuẩn bị phẫu thuật.

Tuyệt đối tránh rượu và thuốc lá.

Lưu ý:

Các thức ăn dù tươi hay đóng hộp hoặc đông lạnh cũng không nên cho thêm đường (ví dụ trái cây hoặc nước trái cây).

Hàng ngày người bệnh cần được theo dõi cân nặng. Nên cân bệnh nhân vào buổi sáng và sau khi đi vệ sinh. Hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh tăng hơn 0,9kg trong một ngày.

Phẫu thuật tim là một thủ thuật khó. Nhưng nhớ rằng chỉ có trung tâm phẫu thuật với chế độ ăn uống nghiêm ngặt mới có thể giúp người bệnh đạt kết quả tốt hơn trước và sau khi phẫu thuật. Với một chế độ ăn uống cân bằng, người bệnh có thể có được sức khỏe cần thiết để đối mặt với phẫu thuật và hồi phục nhanh. Các bác sĩ cần khuyến cáo người bệnh thực hiện nghiêm túc chế độ ăn uống sẽ mang lại hiệu quả cao trong suốt thời gian sau khi ra viện.

PGS. TS. Trần Minh Đạo